Door de coronacrisis is thuiswerken voor veel mensen een vaste manier van werken geworden en zal dit ook blijven. Meestal heeft dit geen fiscale gevolgen, echter wél voor de groep grensarbeiders. Mensen die werken in het ene land en wonen in het andere komen voor een hoop vragen te staan. In welk land moeten zij nu belasting betalen? En hoe zit het met hun sociale zekerheid?

Ook na corona blijven veel medewerkers deels thuiswerken. Maar enkele dagen per week thuiswerken heeft voor grenswerkers gevolgen. Aan het begin van de coronapandemie hebben sociale partners van de grenslanden afgesproken dat de standaardregels tijdelijk niet zouden gelden, omdat veel grenspendelaars verplicht thuis gingen werken. Maar die afspraak loopt binnenkort af. Er kunnen dan gevolgen zijn voor de afdracht van belasting en premies, de zorgverzekering, loondoorbetaling bij ziekte, gezinstoelagen en het pensioen.

Grote gevolgen

Dat thuiswerken voor grensarbeiders vergaande gevolgen kan hebben, blijkt uit het volgende voorbeeld: Maarten woont in België en werkt al jaren voor een Nederlandse werkgever. Vóór de coronacrisis verrichte hij zijn werkzaamheden op locatie bij zijn werkgever. Maarten betaalde, op basis van het Nederlandse belastingverdrag met België, in Nederland zijn belastingen. Voor wat betreft de sociale zekerheid was Maarten verzekerd in Nederland op basis van de EU-verordening betreffende de coördinatie van socialezekerheidsstelsels.

Tijdens de coronacrisis kan Maarten zijn werk zonder problemen blijven uitvoeren. Het enige verschil is dat hij zijn werk nu vanuit zijn huis in België uitvoert. Maarten besluit wél om uit te zoeken hoe het nu zit met zijn belastingplicht en sociale zekerheid.

Tijdelijke afspraken eindigen

Al snel blijkt dat Nederland met zowel Duitsland als België tijdelijke afspraken heeft over de behandeling van thuiswerkdagen voor grensarbeiders. Deze landen zijn overeengekomen dat thuiswerkdagen behandeld worden als zijnde uitgevoerd in het land waarin zij gewoonlijk zouden zijn uitgevoerd. De gemaakte afspraken worden tot nog toe steeds verlengd, maar het lijkt erop dat de afspraken eind 2021 zullen eindigen. Maarten hoeft zich vooralsnog geen zorgen te maken dat iets verandert, zolang de gemaakte afspraken gelden.

Maarten wil ook na de coronacrisis gedeeltelijk thuis blijven werken: twee dagen per week vanuit thuis en twee dagen per week op locatie bij zijn werkgever in Nederland. Maarten zoekt uit welke gevolgen dit voor hem heeft en ontdekt het volgende:

Loonbelasting betalen in twee landen

Ten eerste zal Maarten in de nieuwe situatie belasting over zijn loon verschuldigd zijn in België én in Nederland. De hoofdregel in het reguliere belastingverdrag is namelijk dat het woonland belasting heft over de werkzaamheden die daar verricht zijn en het werkland over de werkzaamheden die daar verricht zijn.

183-dagenregeling

De meeste belastingverdragen bepalen dat het werkland van de werknemer het recht heeft belasting te heffen over het loon dat de werknemer daar verdient. Hierop is een uitzondering: het woonland van de werknemer heeft het recht om belasting te heffen als aan de volgende drie voorwaarden wordt voldaan: een werknemer mag niet meer dan 183 dagen verblijven in het andere land (dagdelen tellen als volle dagen), de werkgever is niet gevestigd in het andere land en de loonkosten komen ten laste van een vaste inrichting van de werkgever, gevestigd in het andere land.

Deze drie voorwaarden staan samen bekend als de 183-dagenregeling. Als niet aan alle voorwaarden wordt voldaan, dan heeft het werkland het recht om belasting te heffen.

Andere positie

Maarten spendeert dan wel minder dan 183 dagen per jaar in Nederland maar zijn werkgever is gevestigd in Nederland. Maarten kan dus geen gebruik maken van deze regeling waardoor hij belasting zal betalen in zowel Nederland als België. Daarbij verliest hij zijn positie in Nederland als kwalificerend buitenlands belastingplichtige. Zijn werkgever zal in de loonadministratie duidelijk onderscheid moeten aanbrengen in loon ontvangen voor de werkzaamheden die zijn verricht in Nederland en loon ontvangen voor werkzaamheden die zijn verricht in België.

Verschuiving in loonheffing

Maarten zal nu ook de aangifte in de personenbelasting moeten invullen in België. Dit heeft nogal wat praktische gevolgen. Om erachter te komen wat de gevolgen zijn van de verschuiving in belastingheffing doet Maarten er goed aan om zijn persoonlijke situatie aan een belastingadviseur voor te leggen.

Geregel en uitzoekwerk

Maarten is er nog niet. Hij zoekt ook uit hoe het zit met zijn sociale zekerheid. Al snel stuit hij op de zogenoemde 25%-norm. Die houdt in dat Maarten is verzekerd in België, mits hij daar minstens 25% van zijn werktijd werkt. In zijn geval betekent dit dat hij niet langer in Nederland verzekerd is, maar in België. Opnieuw een hoop geregel en uitzoekwerk.

Duidelijk advies nodig?

Meer weten over de gevolgen van thuiswerken bij grensarbeid in jouw situatie? Neem vrijblijvend contact op met Euregionale Desk, een initiatief van Business Link Builders en Euregio HabetsRoyen.